Marie Curie là một nhà khoa học lỗi lạc người Ba Lan-Pháp. Bà có tên khai sinh là Maria Skłodowska, sinh ngày 7 tháng 11 năm 1867 tại Warsaw, Ba Lan (khi đó thuộc Đế quốc Nga). Bà mất ngày 4 tháng 7, 1934 tại Sancellemoz, Passy, Pháp. Bà là con út trong gia đình có năm anh chị em. Cha mẹ bà là giáo viên. Bà học tại Đại học Sorbonne ở Paris, nơi bà gặp gỡ và kết hôn với Pierre Curie, một nhà vật lý người Pháp.
Bà nổi tiếng với những đóng góp quan trọng trong cả lĩnh vực hóa học và vật lý:
- Khám phá ra phóng xạ: Marie và Pierre Curie đã cùng nghiên cứu về hiện tượng phóng xạ, một khái niệm do Henri Becquerel phát hiện. Họ đã phát hiện ra hai nguyên tố mới: polonium (được đặt tên theo quê hương Ba Lan của bà) và radium.
- Giải Nobel: Marie Curie là người phụ nữ đầu tiên giành giải Nobel và cũng là người duy nhất cho đến nay giành giải Nobel trong hai lĩnh vực khác nhau:
- Giải Nobel Vật lý (1903): Bà cùng chồng Pierre Curie và Henri Becquerel được trao giải vì những nghiên cứu về phóng xạ.
- Giải Nobel Hóa học (1911): Bà được trao giải vì đã khám phá ra polonium và radium, và vì những đóng góp trong nghiên cứu về tính chất và các hợp chất của radium.
Cuộc đời bà Marie Curie đã để lại cho đời nhiều công trình giá trị:
- Trường đại học và viện nghiên cứu: Sau khi chồng qua đời, Marie Curie tiếp tục sự nghiệp nghiên cứu của mình và đã thành lập Viện Radium ở Paris, sau này trở thành một trung tâm nghiên cứu nổi tiếng.
- Di sản lâu dài: Công việc của bà đã mở đường cho nhiều phát hiện khoa học quan trọng và có ảnh hưởng lớn đến y học, đặc biệt là trong việc điều trị ung thư bằng phương pháp xạ trị.
- Các danh hiệu và tưởng nhớ: Marie Curie được vinh danh bằng nhiều cách, bao gồm việc đặt tên cho một nguyên tố hóa học (curium) và nhiều cơ sở giáo dục, viện nghiên cứu, và học bổng mang tên bà.
Marie Curie là một biểu tượng của sự kiên trì và tài năng, vượt qua nhiều khó khăn và định kiến giới để trở thành một trong những nhà khoa học vĩ đại nhất trong lịch sử, tên của bà cũng được sử dụng đặt tên cho rất nhiều trường học tại Việt Nam, một trong số đó là trường Trung học phổ thông tại Thành phố Hồ Chí Minh.
